Mijn camera en ik, wij zien alles. Tijdens uitvaarten leg ik mooie en bijzondere details van het afscheid vast. Net dat ene moment waarop de hand van het kleinkind zacht de hand van oma aanraakt, hoe het zonnetje de rode rozen in het licht zet, hoe de zoon een troostende arm om de schouders van zijn vader legt, hoe de buurman nog net een roos op de kist legt of hoe het gezin troost zoekt bij elkaar. En soms, soms zie ik ze vliegen.
Het was 4 mei en een stralende dag in een charmant dorpje in Noord-Holland. Het gezin begeleidde de overleden mevrouw uit het woonhuis. Tootje, de uitvaartbegeleider, liep voor de rouwauto, hand in hand met de kleinkinderen. De weduwnaar en zijn kinderen liepen achter de rouwauto. Langs de kant van de weg vormden belangstellenden een erehaag. Er waren zoveel mensen die een laatste groet wilden brengen aan hun buurvrouw, vriendin, kennis… Ze stonden daar, op 1,5 meter afstand van elkaar, terwijl de vlaggen aan de huizen halfstok hingen.
Er was stilte, het enige geluid dat de stilte doorbrak was het luiden van de kerkklokken.
Daar liep ik dan, voor de rouwauto uit, met overal kippenvel, foto’s makend van dit bijzondere moment. Een moment dat me altijd zal bijblijven. Ik zal in de toekomst nooit meer gedachteloos door dit dorp rijden, zonder hieraan terug te denken.
Terwijl naasten tijdens de uitvaartdienst mooie herinneringen delen en vertellen dat mevrouw haar hele leven een fanatiek dierenvriend was, scharrelt buiten een scholekster rond. Hij tikt steeds met zijn oranje snavel tegen het raam van de aula. De dochter merkt het ook op en na een kort oogcontact met haar en met Tootje loop ik vervolgens zo geruisloos en onopvallend mogelijk naar het raam en maak een foto van de vogel.
Helemaal aan het eind van de dienst, wanneer de familie rondom de kist staat om voor het laatst afscheid te nemen, zie ik de scholekster weer. Vanuit mijn ooghoek zie ik dat hij zijn zwart-witte vleugels spreidt, nog eenmaal een buiteling langs het raam maakt en wegvliegt.
Zo’n moment vind ik mooi om vast te leggen. Mensen vragen me weleens of ik het moeilijk vind om op verdrietige momenten als bij een uitvaart te fotograferen. Eerlijk gezegd niet. Ik mag als fotograaf een van de persoonlijkste momenten uit iemands leven vastleggen. Ik zie rouwfotografie als één van de mooiste en dankbaarste takken van sport binnen de fotografie. Het geeft de familie de mogelijkheid om achteraf in alle rust de foto’s te bekijken en zo’n dag opnieuw te beleven. Dit draagt bij aan hun verwerkingsproces. En als er jonge kinderen in de familie zijn, kan het fijn zijn dat zij van de uitvaart een naslagwerk hebben.
Een uitvaart is een afsluiting van iemands leven, een moment om met alle verdriet en liefde die er is iemand respect te tonen en afscheid te nemen. En net als alle andere gebeurtenissen in iemands leven kan het fijn zijn om daar foto’s van te hebben. Om er nog eens naar terug te kijken, om herinneringen op te halen. Om details terug te zien die op de dag zelf aan de familie voorbij zijn gegaan. Zo zien ze hoe de buurman nog net een roos op de kist legt, hoe een arm om een schouder wordt gelegd en zo kan het ook zijn dat ze zien hoe een scholekster de overleden dierenvriend eert met een laatste vlucht.
Deze column is geschreven door Nikolien Stringa