Daar staat ze, tussen haar kinderen in de woonkamer. Ans, een kwieke dame van bijna 80. Ze heeft net haar man verloren, de kinderen hun vader. Ik heb ze via de telefoon gesproken en kom nu, op afstand, wat spulletjes brengen. Ik sta buiten, zij staan binnen. Ans kijkt me vriendelijk aan, haar heldere ogen vertellen me dat ze nog volop in het leven staat. Tot voor kort deed ze dat samen met haar man Jaap; genieten van het leven en genieten van hun gezin. Maar samen is niet meer.
Terwijl hij vier weken geleden nog stond te badmintonnen, vrijwilligerswerk deed, genoot van de vogels en natuur om hem heen en beeldhouwde, is Jaap die ochtend overleden aan het coronavirus.
Het verdriet is groot want de liefde is groot. Liefde voor elkaar, voor hun kinderen en kleinkinderen, voor de mensen om hen heen en voor de natuur. Maar Ans houdt zich goed, gesteund door haar gezin. En samen bereiden we het afscheid voor. Een afscheid waarmee we eer willen doen aan wie Jaap was en hoe hij in het leven stond.
En dan, midden in dit proces van afscheid nemen en het regelwerk, wordt Ans ziek.
Ik spreek Ans in het weekend en ze voelt zich redelijk goed, als ze maar niet te veel doet. Maar helaas gaat ze snel achteruit en een ziekenhuisopname is onvermijdelijk. Ik heb dagelijks contact met het gezin en samen realiseren we ons dat het afscheid van Jaap een andere vorm gaat krijgen nu Ans er niet bij kan zijn. Ze hebben daar mooie ideeën over. Terwijl zij Ans bijstaan in het ziekenhuis zoek ik uit wat er mogelijk is om haar er toch onderdeel van te laten zijn.
En dan, in de nacht van dinsdag op woensdag, ruim een week nadat Jaap is overleden, overlijdt ook Ans. De buren hangen de vlag halfstok en het gezin stelt de uitvaart van Jaap uit. Want na een leven lang samen, zullen ze ook van hen samen afscheid nemen.
Op de dag van de uitvaart staan Jaap en Ans naast elkaar bij het raam in het uitvaartcentrum. Ieder in een blanke houten kist. De kinderen en kleinkinderen zetten heel veel kaarsjes op de kist, want daar hield Jaap zo van. En het kunstwerk wat ook op de voorkant van de kaart staat, gemaakt door Jaap. Voor de kisten staat op de grond een grote mand met daarin de vele condoleancekaarten die ze hebben ontvangen. Een voor een steken ze een kaarsje aan en vertellen over Jaap en over Ans. En over hen samen. Hoe ze elkaar ontmoet hebben, hoe ze in harmonie en met zoveel liefde hun kinderen hebben grootgebracht en hoe ze de liefste opa en oma waren voor de kleinkinderen. Ze halen herinneringen op, draaien mooie muziek en bekijken foto’s. De familie lacht en huilt. Ze delen het verdriet. Het verdriet van onverwachts en zo kort na elkaar afscheid moeten nemen van de twee mensen die hen zo na aan het hart liggen en die nog zo vol in het leven stonden.
In de buurt van het huis van Jaap en Ans staat een bankje. En op dat bankje brandt op de dag van de uitvaart een kaarsje bij een foto van Jaap en Ans. Buren, vrienden en bekenden leggen er een bloem neer en houden het kaarsje brandend. Ze zijn even stil en denken aan Jaap en Ans. Hoe ze tot voor kort samenleefden en hoe ze nu voor altijd samenblijven.
Deze column is geschreven door Christa Smit in samenwerking met de familie.